Ekonomide 2020 böyle geçti (4)

Türkiye’de bu yılın son çeyreğinde ekonomi yönetiminde değişiklik oldu. Görevden affını isteyen ve talebi kabul edilen Berat Albayrak’tan boşalan Hazine ve Maliye Bakanlığına Lütfi Elvan getirildi.AA muhabirlerinin yaptığı derlemeye göre, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Uysal görevinden alınarak, yerine Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı Naci Ağbal atandı.Hazine ve Maliye Bakanlığına getirilen Elvan, reform adımlarına ilişkin Adalet Bakanı Abdulhamit Gül ile bir araya geldi. Bakan Elvan, görüşmeye ilişkin, ‘İş dünyası ve STK’ler ile yapacağımız toplantılar öncesi bir değerlendirme yaptık. Önümüzdeki günlerde iş dünyasının görüşlerini de alıp, adımlarımızı hızla atacağız.’ ifadelerini kullandı.Ekonomi yönetimi, söz konusu toplantılar kapsamında TÜSİAD, TOBB ve MÜSİAD gibi iş dünyasının temsilcileriyle görüşerek, talepleri aldı.Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, ‘Kasım ayı itibarıyla Kovid-19 salgını kapsamında ekonomiyi desteklemek amacıyla atılan adımların büyüklüğü 562 milyar liraya ulaşmıştır.’ dedi.2020 yılının son çeyreğinde ekonomide öne çıkan olaylar şöyle: 2 EkimEylül ihracatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4,8, ağustosa göre yüzde 28,5 artışla 16 milyar 13 milyon dolar oldu. En yüksek eylül ayı ihracat rakamı yakalandı.3 Ekim9,3 kilometre ile Türkiye’nin en uzun gövde uzunluğuna sahip barajı olan Reyhanlı Barajı törenle açıldı.5 EkimEnflasyon eylülde yüzde 0,97 artarken, yıllık bazda yüzde 11,75 oldu.8 Ekim2021-2023 dönemini kapsayan Orta Vadeli Mali Plan yayımlandı. Plana göre, 2021’de merkezi yönetim bütçesinin 244 milyar 993 milyon lira açık vermesi bekleniyor. Bütçe giderlerinin 1 trilyon 346 milyar 139 milyon lira, bütçe gelirlerinin ise net 1 trilyon 101 milyar 146 milyon lira olması öngörülüyor. Vergi gelirlerinin 2021’de net 922 milyar 744 milyon lira olacağı tahmin ediliyor.12 EkimTürkiye’de işsizlik oranı, temmuzda geçen yılın aynı ayına göre 0,5 puan azalışla yüzde 13,4 oldu. Söz konusu dönemde işsiz sayısı 369 bin kişi azalarak 4 milyon 227 bin kişi olarak kaydedildi.13 EkimSanayi üretim endeksi, Kovid-19 salgın sürecinde normalleşme sonrası artışını sürdürerek, ağustosta aylık bazda yüzde 3,4, yıllık bazda yüzde 10,4 yükseldi.Taşınmaz ticareti düzenlemesiyle yetki belgesi almadan emlakçılık yapılmayacağı kararlaştırıldı.15 EkimBütçe gelirleri eylülde 78,9 milyar lira, giderleri 108,6 milyar lira olarak hesaplandı. Bütçe eylülde 29,7 milyar lira, ocak-eylül döneminde de 140,6 milyar lira açık verdi.2 KasımTicaret Bakanı Ruhsar Pekcan, ekim ayı ihracatının yüzde 5,6 artışla 17 milyar 333 milyon dolar olarak gerçekleştiğini belirterek, ‘Bu rakam, bugüne kadar gerçekleştirilen en yüksek aylık ihracat rakamı.’ dedi.3 KasımTÜFE ekimde yüzde 2,13, Yİ-ÜFE yüzde 3,55 arttı. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 11,89, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 18,20 olarak gerçekleşti.4 KasımTürkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılarından Facebook, Instagram, Twitter, Periscope, YouTube ve TikTok’a, yasal sürede temsilci bildirmedikleri için 10’ar milyon lira ceza kesildi.5 KasımMercimekteki yüzde 19,3 gümrük vergisi 1 Ocak 2021’e kadar yüzde 9’a düşürüldü, yağlık ayçiçeği tohumunda ise gümrük vergisi ve toplu konut fonu 1 Temmuz 2021’e kadar sıfırlandı.Garanti belgeleri ve servis fişlerinde ‘elektronik’ döneme geçildi. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, mevcut durumda kağıt üzerinde yazılı olarak tüketicilere verilmesi zorunlu olan garanti belgelerinin ve servis fişlerinin artık elektronik ortamda da sunulmasına olanak sağlandığını bildirdi.Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksi ile TÜBİTAK 2020 Bilim Ödülleri’ne layık görülenleri açıkladı. ODTÜ endekste birinci sırada yer aldı, İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi ile İTÜ de ikinciliği paylaştı.7 KasımCumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile TCMB Başkanı Murat Uysal görevinden alınarak, yerine Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı Naci Ağbal atandı. Naci Ağbal’dan boşalan Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı görevine İbrahim Şenel getirildi.9 KasımSanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) tespitinde kullanılan PCR testlerinden daha kaliteli sonuç alınması amacıyla TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsünce (UME) RNA tabanlı referans malzemeler üretildiğini belirtti.Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın görevden af talebinin kabul edildiğini bildirdi.10 KasımGörevden affını isteyen ve talebi kabul edilen Berat Albayrak’tan boşalan Hazine ve Maliye Bakanlığına Cumhurbaşkanı Kararı ile Lütfi Elvan atandı.Türkiye’de işsizlik oranı, ağustosta geçen yılın aynı ayına göre 0,8 puanlık azalışla yüzde 13,2’ye geriledi. İstihdam edilenlerin sayısı, ağustosta geçen yılın aynı ayına göre 975 bin düşüşle 27 milyon 554 bin kişi, istihdam oranı da 2,4 puan azalışla yüzde 43,9 oldu.Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kapılarının Türk kanatlı sektörüne açıldığını ve 6 Kasım itibarıyla ilk kez kanatlı et ve ürün ihracatının başladığını bildirdi.Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, gelecek dönemin, Kovid-19 salgınının etkilerinin azaldığı ve yeni fırsatların oluştuğu bir toparlanma dönemi olacağını belirterek, ‘Bu çerçevede, makroekonomik istikrarı güçlendirirken, mikro reformları içeren piyasa dostu bir dönüşüm programına odaklanacağız.’ ifadesini kullandı.11 KasımTicaret Bakanlığı, Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulunca resen yapılan incelemeler kapsamında bugüne kadar 1861 dosyanın karara bağlandığını, fahiş fiyat artışı yaptığı tespit edilen 208 firmaya, toplam 6 milyon 870 bin lira idari para cezası uygulandığını bildirdi.Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın himayesinde, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Orman Genel Müdürlüğünün koordinasyonunda 11 Kasım Milli Ağaçlandırma Günü’nde geçen yıl hayata geçirilen ‘Geleceğe Nefes’ kampanyası, bu yıl da 81 il ve 922 ilçede aynı anda başladı.Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Karaismailoğlu AA Editör Masası’na konuk oldu. Karaismailoğlu, Azerbaycan’daki yeni gelişmeler sonrası Nahçıvan tarafına bir demir yolu planladıklarını belirterek, etüt plan çalışmalarının bitmek üzere olduğunu bildirdi. Karaismailoğlu, Türksat 5B uydu imalatlarının devam ettiğini, 5A uydusunun da aralık ayı ortasında fırlatılacağını kaydetti.13 KasımSanayi üretim endeksi, Kovid-19 salgın sürecinde normalleşme sonrası artışını sürdürerek, eylülde aylık bazda yüzde 1,7, yıllık bazda yüzde 8,1 yükseldi.Rekabet Kurulu, Google hakkında yürütülen soruşturma sonucunda, 196 milyon 708 bin 54,78 lira idari para cezası verilmesine hükmetti.15 KasımCumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, EBK-M44 El Bombası Kutusu’nun yüzde 100 yerli ve milli olarak Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret AŞ (STM) tarafından üretildiğini ve TSK’nin envanterine girmeye hazır hale geldiğini duyurdu.17 KasımBorç yapılandırması ve istihdam teşvikine ilişkin düzenlemeleri de içeren ‘Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’ Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Düzenleme kapsamında Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, KDV, MTV, ÖTV, tüm idari para cezaları, KYK borçları, Hazine alacaklarını kapsayan vergi borçları yapılandırılacak. Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını 30 Haziran 2021’e kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildiren gerçek ve tüzel kişiler, bu varlıklarını serbestçe tasarruf edebilecek. Bu varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak.Hazine ve Maliye Bakanlığı ile ilgili ve bağlı kuruluşların 2021 yılı bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülerek kabul edildi. Bakan Lütfi Elvan, ‘Hem yerli hem de uluslararası girişimciler açısından yatırım ortamının iyileştirilmesi, kamu gider ve gelirlerinin kalitesinin yükseltilmesi konusunda yapısal reformları hayata geçireceğiz.’ dedi.21 KasımHelal Akreditasyon Kurumu (HAK), Avustralya’nın en tanınmış belgelendirme kuruluşlarından Supreme Islamic Council of Halal Meat in Australia’yı (SICHMA) akredite etti. SICHMA, HAK tarafından akredite edilen yurt dışında yerleşik ilk belgelendirme kuruluşu olarak kayıtlara geçti.23 KasımTicaret Bakanı Ruhsar Pekcan, ‘2020’de ihracatçıya 1,9 milyar lira, hizmetler sektörü ihracatına 588,3 milyon lira, toplamda 2,48 milyar lira destek ödemesi yapıldı. Yılın on ayında 1 milyon 515 bin parti ithal ürünü etkileyecek şekilde denetim yaparak 4 bin 645 parti güvensiz ürünün ithalatına izin vermedik.’ dedi.Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan ile Adalet Bakanı Abdulhamit Gül bir araya geldi. Bakan Elvan görüşmeye ilişkin, ‘İş dünyası ve STK’ler ile yapacağımız toplantılar öncesi bir değerlendirme yaptık. Önümüzdeki günlerde iş dünyasının görüşlerini de alıp, adımlarımızı hızla atacağız.’ ifadelerini kullandı.25 KasımCumhurbaşkanı Kararı ile, Batman, Bayburt, Bursa, Elazığ, Kahramanmaraş, Kars, Malatya, Muş ve Niğde’deki 25 ova ‘büyük ova koruma alanı’ kapsamına alındı.Hazine ve Maliye Bakanlığının dolar cinsinden 2031 vadeli tahvilinde ihraç miktarı 2,25 milyar dolar oldu. Tahvile 200’e yakın yatırımcı, ihraç tutarının 2 katından fazla talep gösterdi.27 KasımHazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan ile Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) yönetimi ile bir araya geldi. Toplantıya, Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal da katıldı.28 KasımEkonomi yönetimi, TOBB heyetiyle bir araya geldi. Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal’ın katılımıyla, TOBB yönetimi ve 60 TOBB Sektör Meclisi ile toplantı yapıldı.30 KasımTürkiye ekonomisi, yeni tip koronavirüs salgınının etkilerine rağmen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 6,7 büyüdü.2 Aralıkİhracat kasımda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,95 azalarak 16 milyar 88 milyon dolar, ithalat yüzde 16,07 artarak 21 milyar 158 milyon dolar oldu.Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, balon balığı avcılığını destekleme kapsamına aldıklarını bildirdi.3 AralıkEnflasyon kasımda yüzde 2,3 artarken, yıllık bazda yüzde 14,03 oldu.4 AralıkTürkiye’den Çin’e gidecek ilk ihracat treni, İstanbul’dan uğurlandı.Hazine ve Maliye Bakanı Elvan ile Adalet Bakanı Gül, MÜSİAD yönetimiyle bir araya geldi.7 AralıkCumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, kasım ayı itibarıyla Kovid-19 salgını kapsamında ekonomiyi desteklemek amacıyla atılan adımların büyüklüğünün 562 milyar liraya ulaştığını bildirdi.8 AralıkHazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, Türkiye’yi yatırımlarda cazibe merkezi yapmak adına ekonomi ve hukuk alanında yeni bir seferberlik başlattıklarını söyledi.Türkiye-Macaristan 7’nci Karma Ekonomik Komisyon Protokolü imzalandı.10 AralıkTürkiye’de işsizlik oranı, eylülde geçen yılın aynı ayına göre 1,1 puan azalarak yüzde 12,7 oldu. Söz konusu dönemde işsiz sayısı 550 bin kişi azalarak 4 milyon 16 bin kişiye geriledi.(Bitti)

Bir önceki yazımız olan Erzurum ve Kars'ta yoğun sis başlıklı makalemizde Aralık, Erzurum ve Güncel hakkında bilgiler verilmektedir.